У Магілёве прэзэнтавалі літаратурны альманах «Брама». Усе творы ў ім на беларускай мове. Апошні раз падобнае выданьне выходзіла на Магілёўшчыне два дзясяткі гадоў таму. Цалкам на беларускай мове — выдадзена ўпершыню.
Альманах плянуецца выдаваць раз на год. У першым нумары апублікаваныя творы 27 мясцовых аўтараў розных пакаленьняў. У выданьні — проза, вершы, п’есы, пераклады.
Прэзэнтавалі альманах у грамадзкім цэнтры «Кола». На імпрэзу сабралася больш за два дзясяткі аматараў беларускамоўнай літаратуры. Наведаліся на яе і госьці зь Менску — старшыня Саюза беларускіх пісьменьнікаў Барыс Пятровіч, першы ягоны намесьнік Алесь Пашкевіч ды бард Алесь Камоцкі. На вечарыне былі некаторыя з аўтараў прадстаўленых у альманаху твораў.
Барыс Пятровіч у інтэрвію «Свабодзе» зазначыў, што Саюз беларускіх пісьменьнікаў падахвочвае свае абласныя структуры, каб яны выдавалі ўласныя альманахі. Магілёўскі ўжо трэці. Да яго, паведаміў старшыня Саюзу беларускіх пісьменьнікаў, пабачылі сьвет абласныя альманахі ў Берасьці і Горадні.
«Падобныя выданьні выходзілі раней, але не пэрыядычна — час ад часу. Мы спрабуем адрадзіць традыцыю выданьня альманахаў. На Магілёўшчыне таксама быў альманах, але я не памятую, каб за апошнія дваццаць гадоў ён выходзіў. У нашых альманах будзе адбівацца літаратурнае жыцьцё ўсяго рэгіёну. У іх будзе зьбірацца ўсё лепшае, што створана мясцовымі літаратарамі, якія працуюць у розных жанрах. Акрамя прозы, вершаў будуць друкавацца крытыка, літаратуразнаўства, пераклады. Цяпер літаратурнае жыцьцё пераносіцца ў інтэрнэт. Многія літаратары сыходзяць "з паперы" ў віртуальную прастору, але кожнаму хочацца ўзяць выданьне і пагартаць яго. Таму будзем праглядаць той жа інтэрнэт і зьбіраць зь яго лепшае ў альманахі. Спадзяемся яны будуць запатрабаванымі чытачамі», зазначае Барыс Пятровіч.
Магілёўскае аддзяленьне Саюзу беларускіх пісьменьнікаў стварылі год таму. Ягоны старшыня Мікола Яцкоў запэўнівае, што кола аўтараў ў альманаху з кожным нумарам будзе пашырацца. Спадзяецца ён, што ў ім зьявяцца творы аўтараў з прадзяржаўнага Саюзу пісьменьнікаў Беларусі.
Паводле спадар Яцкова адметнасьць магілёўскага альманаху ад берасьцейскага і гарадзенскага ў тым, што ён цалкам беларускамоўны.
«Гэта наша прынцыповая пазыцыя, бо мы ў Беларусі жывём. Калі мы знойдзем добры твор на расейскай мове, то будзем яго перакладаць на беларускую, бо беларуская мова глыбей, цікавей і прыгажэй. Мы хочам праз "Браму" паказаць прыгажосьць нашай мовы. У нас няма абмежаваньняў. Усё, што вартае ўвагі будзе друкаваць. У адборы твораў будзе прысутнічаць безумоўна беларускі суб’ектывізм», тлумачыць Мікола Яцкоў.
Адзін з аўтараў альманаху Міхась Булавацкі выступаючы на прэзэнтацыі выказаў дакор на адрас рэдкалегіі, што яна не прапусьціла ў нумар ягоны твор «Расея як міфатворца». У ім спадар Булавацкі разважае на тэму, што такое Расея і як яна ставіцца да нацыянальных мяншыняў і сваіх суседзяў. На думку літаратара рэдкалегія ў падборы твораў задужа абачлівая. Ён не пагаджаецца з тым, што ягоны тэкст правакацыйны. У пасьляслоўі да сваіх развагаў аўтар зазначае, што «расейская агрэсіўнасьць у дачыненьні да суседніх народаў застаецца і сёньня характэрнай адметнасьцю расейскай палітыкі».
Ёсьць у альманаху і рэфлексіі на беларускія падзеі нядаўняга часу. Выкладчык магілёўскага ўнівэрсытэту імя Куляшова Віталь Еўмянькоў напісаў п’есу «Бязбацькавічы». Гаворачы пра яе на прэзэнтацыі ён згадаў маўклівыя акцыі пратэсту, за якімі ён назіраў ў Магілёве. Як зазначыў літаратар яму было страшна за краіну, калі ён бачыў дзьве групы людзей, настроеных варожа адна да адной, і падзеленых вуліцай.
«Гэта мой роздум над тым, што адбылося. У п’есе гутарка пра сучасных тутэйшых. Мне падаецца, што нашы суграмадзяне шмат кажуць пра Беларусь, як яны яе любяць, — аднак ня дужа відно гэтай любасьці да краіны. Нічога не зьмяняецца цягам стагодзьдзяў. Ёсьць эліта, на якой трымаецца дзяржаўнасьць, культура ды й беларуская цывілізацыя. А большасьць проста спадарожнікі, для якіх важная і чарга і шкварка і тая ж "іншамарка", пра якую многія мараць. Я паспрабаваў падумаць чаму так адбывацца і ці ёсьць сярод сучасных беларусаў героі», кажа пра свой твор Віталь Еўмянькоў.
Папярэднікамі «Брамы» ў розныя часы былі магілёўскія альманахі «Дзядулька», «Дняпро», «Галасы Прыдняпрояў» ды «Дняпроўскія хвалі». Усе яны цяпер рарытэты. Альманах «Брама» выдадзены накладам 200 асобнікаў.
Прэзэнтавалі альманах у грамадзкім цэнтры «Кола». На імпрэзу сабралася больш за два дзясяткі аматараў беларускамоўнай літаратуры. Наведаліся на яе і госьці зь Менску — старшыня Саюза беларускіх пісьменьнікаў Барыс Пятровіч, першы ягоны намесьнік Алесь Пашкевіч ды бард Алесь Камоцкі. На вечарыне былі некаторыя з аўтараў прадстаўленых у альманаху твораў.
Барыс Пятровіч у інтэрвію «Свабодзе» зазначыў, што Саюз беларускіх пісьменьнікаў падахвочвае свае абласныя структуры, каб яны выдавалі ўласныя альманахі. Магілёўскі ўжо трэці. Да яго, паведаміў старшыня Саюзу беларускіх пісьменьнікаў, пабачылі сьвет абласныя альманахі ў Берасьці і Горадні.
«Падобныя выданьні выходзілі раней, але не пэрыядычна — час ад часу. Мы спрабуем адрадзіць традыцыю выданьня альманахаў. На Магілёўшчыне таксама быў альманах, але я не памятую, каб за апошнія дваццаць гадоў ён выходзіў. У нашых альманах будзе адбівацца літаратурнае жыцьцё ўсяго рэгіёну. У іх будзе зьбірацца ўсё лепшае, што створана мясцовымі літаратарамі, якія працуюць у розных жанрах. Акрамя прозы, вершаў будуць друкавацца крытыка, літаратуразнаўства, пераклады. Цяпер літаратурнае жыцьцё пераносіцца ў інтэрнэт. Многія літаратары сыходзяць "з паперы" ў віртуальную прастору, але кожнаму хочацца ўзяць выданьне і пагартаць яго. Таму будзем праглядаць той жа інтэрнэт і зьбіраць зь яго лепшае ў альманахі. Спадзяемся яны будуць запатрабаванымі чытачамі», зазначае Барыс Пятровіч.
Магілёўскае аддзяленьне Саюзу беларускіх пісьменьнікаў стварылі год таму. Ягоны старшыня Мікола Яцкоў запэўнівае, што кола аўтараў ў альманаху з кожным нумарам будзе пашырацца. Спадзяецца ён, што ў ім зьявяцца творы аўтараў з прадзяржаўнага Саюзу пісьменьнікаў Беларусі.
Паводле спадар Яцкова адметнасьць магілёўскага альманаху ад берасьцейскага і гарадзенскага ў тым, што ён цалкам беларускамоўны.
«Гэта наша прынцыповая пазыцыя, бо мы ў Беларусі жывём. Калі мы знойдзем добры твор на расейскай мове, то будзем яго перакладаць на беларускую, бо беларуская мова глыбей, цікавей і прыгажэй. Мы хочам праз "Браму" паказаць прыгажосьць нашай мовы. У нас няма абмежаваньняў. Усё, што вартае ўвагі будзе друкаваць. У адборы твораў будзе прысутнічаць безумоўна беларускі суб’ектывізм», тлумачыць Мікола Яцкоў.
Адзін з аўтараў альманаху Міхась Булавацкі выступаючы на прэзэнтацыі выказаў дакор на адрас рэдкалегіі, што яна не прапусьціла ў нумар ягоны твор «Расея як міфатворца». У ім спадар Булавацкі разважае на тэму, што такое Расея і як яна ставіцца да нацыянальных мяншыняў і сваіх суседзяў. На думку літаратара рэдкалегія ў падборы твораў задужа абачлівая. Ён не пагаджаецца з тым, што ягоны тэкст правакацыйны. У пасьляслоўі да сваіх развагаў аўтар зазначае, што «расейская агрэсіўнасьць у дачыненьні да суседніх народаў застаецца і сёньня характэрнай адметнасьцю расейскай палітыкі».
Ёсьць у альманаху і рэфлексіі на беларускія падзеі нядаўняга часу. Выкладчык магілёўскага ўнівэрсытэту імя Куляшова Віталь Еўмянькоў напісаў п’есу «Бязбацькавічы». Гаворачы пра яе на прэзэнтацыі ён згадаў маўклівыя акцыі пратэсту, за якімі ён назіраў ў Магілёве. Як зазначыў літаратар яму было страшна за краіну, калі ён бачыў дзьве групы людзей, настроеных варожа адна да адной, і падзеленых вуліцай.
«Гэта мой роздум над тым, што адбылося. У п’есе гутарка пра сучасных тутэйшых. Мне падаецца, што нашы суграмадзяне шмат кажуць пра Беларусь, як яны яе любяць, — аднак ня дужа відно гэтай любасьці да краіны. Нічога не зьмяняецца цягам стагодзьдзяў. Ёсьць эліта, на якой трымаецца дзяржаўнасьць, культура ды й беларуская цывілізацыя. А большасьць проста спадарожнікі, для якіх важная і чарга і шкварка і тая ж "іншамарка", пра якую многія мараць. Я паспрабаваў падумаць чаму так адбывацца і ці ёсьць сярод сучасных беларусаў героі», кажа пра свой твор Віталь Еўмянькоў.
Папярэднікамі «Брамы» ў розныя часы былі магілёўскія альманахі «Дзядулька», «Дняпро», «Галасы Прыдняпрояў» ды «Дняпроўскія хвалі». Усе яны цяпер рарытэты. Альманах «Брама» выдадзены накладам 200 асобнікаў.
На прэзэнтацыі
Выступае Барыс Пятровіч
Літаратурныя альманахі цяперашнія і мінулыя
Мікола Яцкоў
Віталь Еўмянькоў