Адмыслоўцы навукова-дасьледчага эканамічнага інстытуту Міністэрства эканомікі заяўляюць, што трэба правесьці плаўную дэвальвацыю беларускага рубля — прыблізна на 10 працэнтаў. Ці можна сказаць, што такая думка запанавала ў эканамічным кіраўніцтве краіны? Чаму ўлады баяцца дапусьціць нават паступовую дэвальвацыю нацыянальнай валюты? На гэтыя пытаньні адказвае экспэрт Беларускага эканамічнага дасьледча-адукацыйнага цэнтру Зьміцер Крук.
— Тое, што «афіцыйныя» эканамісты заяўляюць пра неабходнасьць плаўнай дэвальвацыі беларускай валюты — ці азначае гэта, што такая думка запанавала сярод большасьці ў эканамічным кіраўніцтве краіны?
— На мой погляд, яшчэ ня час сьцьвярджаць, што гэта ўсеагульная думка. Шмат хто ў кіраўніцтве баіцца нават плаўнай дэвальвацыі, бо яна можа прыняць рэзкія маштабы, як гэта было ў 2011-м. Бо нават кантраляваная дэвальвацыя можа прывесьці да некантраляванай. І таму ўлады асьцерагаюцца нават малой дэвальвацыі, якая можа выйсьці з-пад іхняга кантролю.
— Адначасова сёньня зьявілася паведамленьне, што дэфіцыт гандлёвага балянсу за 7 месяцаў году склаў 2,2 мільярда даляраў. Факт, відавочна, неспрыяльны для стабільнасьці нацыянальнай валюты. Ці пакідае такая тэндэнцыя магчымасьць утрымліваць рубель, не зьмяншаючы золатавалютныя рэзэрвы?
— Такая магчымасьць захоўваецца. Але тут найбольшы выклік — знайсьці дадатковыя крыніцы зьнешняга фінансаваньня. Гэта могуць быць пазыкі, інвэстыцыі ці продаж нейкіх аб’ектаў дзяржаўнай уласнасьці. Я лічу, гэта, магчыма, адзіная альтэрнатыва паступоваму абясцэньваньню нацыянальнай валюты.
— У папярэднія месяцы ўлады знаходзілі шлях павольнай дэвальвацыі, якая не прыводзіла да панікі. Ці можа працягвацца такі сцэнар?
— Дэвальвацыя можа ісьці вельмі павольна, бо, паўтаруся, ёсьць асьцярогі, што гэта можа стаць некіраваным працэсам. Да больш хуткай дэвальвацыі ўлады могуць паставіцца станоўча, калі знойдуць зьнешнія пазыкі — калі яны будуць упэўненыя, што кантралююць працэс. Таму калі будзе вырашана задача знайсьці зьнешняе фінансаваньне, тады і дэвальвацыя можа стаць хутчэйшай.
— Тое, што «афіцыйныя» эканамісты заяўляюць пра неабходнасьць плаўнай дэвальвацыі беларускай валюты — ці азначае гэта, што такая думка запанавала сярод большасьці ў эканамічным кіраўніцтве краіны?
— На мой погляд, яшчэ ня час сьцьвярджаць, што гэта ўсеагульная думка. Шмат хто ў кіраўніцтве баіцца нават плаўнай дэвальвацыі, бо яна можа прыняць рэзкія маштабы, як гэта было ў 2011-м. Бо нават кантраляваная дэвальвацыя можа прывесьці да некантраляванай. І таму ўлады асьцерагаюцца нават малой дэвальвацыі, якая можа выйсьці з-пад іхняга кантролю.
— Адначасова сёньня зьявілася паведамленьне, што дэфіцыт гандлёвага балянсу за 7 месяцаў году склаў 2,2 мільярда даляраў. Факт, відавочна, неспрыяльны для стабільнасьці нацыянальнай валюты. Ці пакідае такая тэндэнцыя магчымасьць утрымліваць рубель, не зьмяншаючы золатавалютныя рэзэрвы?
— Такая магчымасьць захоўваецца. Але тут найбольшы выклік — знайсьці дадатковыя крыніцы зьнешняга фінансаваньня. Гэта могуць быць пазыкі, інвэстыцыі ці продаж нейкіх аб’ектаў дзяржаўнай уласнасьці. Я лічу, гэта, магчыма, адзіная альтэрнатыва паступоваму абясцэньваньню нацыянальнай валюты.
— У папярэднія месяцы ўлады знаходзілі шлях павольнай дэвальвацыі, якая не прыводзіла да панікі. Ці можа працягвацца такі сцэнар?
— Дэвальвацыя можа ісьці вельмі павольна, бо, паўтаруся, ёсьць асьцярогі, што гэта можа стаць некіраваным працэсам. Да больш хуткай дэвальвацыі ўлады могуць паставіцца станоўча, калі знойдуць зьнешнія пазыкі — калі яны будуць упэўненыя, што кантралююць працэс. Таму калі будзе вырашана задача знайсьці зьнешняе фінансаваньне, тады і дэвальвацыя можа стаць хутчэйшай.