Беларусь паводле чалавечага патэнцыялу — на 50 месцы са 189

Сёньня была абнародаваная справаздача ААН па Індэксу разьвіцьця чалавечага патэнцыялу (ІРЧП). Паводле сёлетняй справаздачы Беларусь апынулася на 50 месцы са 189, апярэдзіўшы ўсе краіны СНД (чым вышэйшае месца ў індэксе, тым горшае разьвіцьцё чалавечага патэнцыялу ў краіне).
Пры гэтым Беларусь апынулася ў групе краін з высокім узроўнем разьвіцьця чалавечага патэнцыялу, разам з Расеяй (55 месца), Казахстанам (69 месца), Грузіяй (72 месца) і Украінай (78 месца). Некаторыя краіны СНД апынуліся ў групе з ІРПЧ: Туркмэністан (102 месца), Малдова (113 месца), Кіргізстан (125 месца).

У той жа час тры суседкі Беларусі трапілі ў групу краін з вельмі высокім індэксам разьвіцьця чалавечага патэнцыялу — Польшча (39 месца), Літва (41 месца), Латвія (44 месца).

Індэкс разьвіцьця чалавечага патэнцыялу складаецца з трох раўназначных кампанэнтаў:

даходу, што вызначаецца паказчыкам валавога ўнутранага прадукту па парытэту пакупніцкай здольнасьці ў далярах ЗША;

адукацыі, што вызначаецца паказчыкамі пісьменнасьці і долі навучэнцаў сярод дзяцей і моладзі ва ўзросьце ад 7 да 24 гадоў;

даўгалецьця, што вызначаецца праз працягласьць прагназаванага жыцьця пры нараджэньні.

Выніковы індэкс разьвіцьця чалавечага патэнцыялу разьлічваецца як сярэднеарыфмэтычная сума значэньняў трох кампанэнтаў: індэксу даўгалецьця, індэкса адукацыі і індэксу даходу.

У апошнім дасьледаваньні экспэрты ААН крыху мадыфікавалі мэтадалёгію вызначэньня названых паказьнікаў, што прывяло да істотнай зьменаў месцаў у рэйтынгу некаторых краін, у прыватнасьці, Беларусь за год ссунулася з 65 на 50 месца, Расея — з 66 на 55.




Індэкс разьвіцьця чалавечага патэнцыялу — толькі адзін з магчымых крытэраў вымярэньня ступені разьвітасьці і дабрабыту грамадзтваў сьвету. Некаторыя экспэрты крытыкуюць яго, адзначаючы, што ў ім не бяруцца да ўвагі экалягічныя фактары, не разглядаецца духоўнае і маральнае разьвіцьцё чалавека, да таго ж немагчыма па-рознаму ацэньваць разьвіцьцё ў розных групах краін.