Сёлета я рамантаваў дачу суседцы па дачы. Зрабіў добра работу. Удзячная
гаспадыня запрасіла за стол, селі і пачалі ўспамінаць. Яна ўжо пэнсіянэрка.
Пачала расказваць пра сваю сям’ю. Кажа, былі сёстры, пасьля кажа: “А ў
мяне ж яшчэ быў і брат. Дык ведаеш, яго ў 13 год немцы забралі на работы
ў Германію. Вырашыў ён вярнуцца на радзіму пасьля гэтага. Вярнуўся – а
яго адразу ж без перапынку адправілі на Калыму. І вось у яго такі зламаны
лёс аказаўся”. І яна нават сьлязу пусьціла. І тая размова мне таксама навеяла
ўспаміны дзіцячага лёсу.
У маёй сястры, якая была старэйшая за мяне на 20 гадоў, быў такі сын
як я – я быў старэйшы за яго ўсяго на 8 месяцаў. А бацьку яго, мужа маёй
сястры, якраз таксама адправілі на Калыму. І менавіта за тое, што яны ў
свой час былі ў Таварыстве Беларускай Школы, і вось як цяпер мне стала
вядома … Я чытаю “Свабоду”… Быў такі на Наваградчыне Рагуля, арганізоўваў
на Наваградчыне атрады самадапамогі. Яны абаранялі настаўнікаў, дырэктароў
школаў (дзяцей жа трэба было вучыць) ад партызанаў, каторым было загадана
зьнішчаць многіх, і яны гэта рабілі. Ну і вось тых, хто як Рагуля ня зьехалі
за мяжу, а засталіся тут, спаткаў такі ж лёс.
І вось мой пляменьнік, які фактычна быў мой аднагодак, выхоўваўся разам
са мной у майго бацькі ў вёсцы Запольле. І вось мне запомнілася з тае пары,
як дарослыя дзядзькі навучылі маёйго пляменьніка як адказваць, калі яго
будуць пытаць, дзе яго бацька. “Сабакам сена косіць”. Я вось успамінаю
сёньня, усе так сьмяяліся, калі ён так адказваў:
– Вой, дзе твой бацька?
– Сабакам сена косіць…
Успамінаю вось такія жорсткія адносіны і не магу зразумець, чаму людзі сьмяяліся над лёсам малога дзіцяці. Ці то яны радваліся, што вось не яны там косяць сена, а вось забралі іншага, а ён ацалеў у гэтай куламесе ваеннай. І вось з гэтай пары – я во цяпер стаў сталы чалавек, у мяне ўжо дзеці дарослыя, замуж выходзяць – мяне не пакідае ўражаньне, што да гэтага часу мы ўсё ж працягваем “касіць сабакам сена”…І калі мяне пытаюць: “Чаго ж ты хочаш, Пятро Пятровіч, чаго ты змагаесься, чаго ты ходзіш на мітынгі?”, адказваю, што мне абрыдла “касіць сабакам сена”… Пятро Тарасевіч, Менск
– Вой, дзе твой бацька?
– Сабакам сена косіць…
Успамінаю вось такія жорсткія адносіны і не магу зразумець, чаму людзі сьмяяліся над лёсам малога дзіцяці. Ці то яны радваліся, што вось не яны там косяць сена, а вось забралі іншага, а ён ацалеў у гэтай куламесе ваеннай. І вось з гэтай пары – я во цяпер стаў сталы чалавек, у мяне ўжо дзеці дарослыя, замуж выходзяць – мяне не пакідае ўражаньне, што да гэтага часу мы ўсё ж працягваем “касіць сабакам сена”…І калі мяне пытаюць: “Чаго ж ты хочаш, Пятро Пятровіч, чаго ты змагаесься, чаго ты ходзіш на мітынгі?”, адказваю, што мне абрыдла “касіць сабакам сена”… Пятро Тарасевіч, Менск