Сёньня адбудзецца выпускная вечарына ў Беларускім гуманітарным ліцэі імя Якуба Коласа. У дарослае жыцьцё выпраўляюцца восем ліцэістаў, якія чатыры гады правялі ў экстрэмальных умовах. Сем гадоў таму на распараджэньне Міністэрства адукацыі ліцэй быў зачынены, і ўстанова перайшла на становішча «партызанскай школы». Аднак, як гэта часта здараецца, неўладкаванасьць толькі зьяднала выкладчыкаў, дзяцей і іх бацькоў.
На ўрачыстую вечарыну запрошаныя грамадзкія актывісты, акрэдытаваныя ў Беларусі дыпляматы, дзеячы культуры, літаратары, мастакі і музыкі, госьці з замежжа. Зрэшты, ліцэісты ніколі не былі абдзеленыя ўвагай, іх прымаюць на самым высокім узроўні ў шмат якіх краінах. Прыкладам, падчас мінулагодняй летняй сэсіі ў Польшчы навучэнцы гасьцявалі ў першай лэдзі, пані Марыі Качыньскай. І нядаўнюю катастрофу польскага ўрадавага самалёта, гібель многіх тамтэйшых палітыкаў, якія ўсяляк спрыялі беларускаму ліцэю, тут успрымаюць як асабістую трагедыю. А вось беларускія ўлады занесьлі навучальную ўстанову ў чорны сьпіс «нядобранадзейных»…
Сёлетні выпуск «партызанскай школы» як ніколі пашырае геаграфію беларускай прысутнасьці ў сьвеце. Працягваць навучаньне выпускнікі неўзабаве выправяцца ў Нідэрлянды, Італію, Польшчу, нават у далёкую Індыю. Там яны будуць спасьцігаць азы біялёгіі, дыпляматыі, гатэльнага бізнэсу, мастацтва. Практычна ўсе ліцэісты канстатуюць, што за прамінулы час атрымалі незаменны досьвед самастойнасьці, і ўваходжаньне ў дарослае жыцьцё іх не палохае. Гаворыць адна з выпускніц:
Паступленьне ў ліцэй — гэта адна з самых найцудоўнейшых рэчаў, якая ўвогуле магла са мной здарыцца.
За час існаваньня Беларускага гуманітарнага ліцэю празь яго прайшлі больш за 700 чалавек. У лепшыя часы конкурс у ліцэй быў як на самыя прэстыжныя ўнівэрсытэцкія факультэты. Цяпер, праўда, многіх палохае пэўная побытавая неўладкаванасьць, аднак ёсьць і зусім іншыя прыклады — асобныя «экстрэмалы» штодня езьдзяць у Менск на заняткі зь іншых гарадоў Беларусі.
Нязьменны кіраўнік навучальнай установы Ўладзімер Колас канстатуе па-ранейшаму высокую запатрабаванасьць ліцэйскай адукацыі. Ня стаў выключэньнем і гэты год: па выніках уступнай кампаніі ліцэйская сям’я папоўнілася некалькімі дзясяткамі новых падлеткаў. Паводле спадара Коласа, захоўваецца і магчымасьць ладзіць выязныя сэсіі за мяжой. І неўзабаве вучні і выкладчыкі скарыстаюць магчымасьць хоць нейкі час пазаймацца ў цывілізаваных умовах:
«У нас шмат партнэраў за мяжой: ёсьць і ў Польшчы, і ў Літве, і ў Нямеччыне. Быў бы час толькі гэтым займацца. Безумоўна, мы ня хочам выяжджаць назаўсёды, хоць і былі прапановы проста пераехаць, вучыцца ў добрых умовах. Ну, але ж як гэта? Зьяжджаць з радзімы ўвогуле? Ня гэта ёсьць мэтай. Але пазаймацца нейкі час у нармальных умовах, выкарыстаць гэтую сытуацыю дзеля таго, каб пашырыць веды, пазнаёміць нашых навучэнцаў і нашых выкладчыкаў са сьветам, з жыцьцём у іншых дзяржавах, з гісторыяй, культурай, геаграфіяй гэтых краінаў — гэта варта. Нават для выкладчыкаў гэта магчымасьць даведацца пра сучасныя мэтодыкі выкладаньня, працу з найноўшымі сродкамі навучаньня. Вось гэтыя магчымасьці мы выкарыстоўваем. Ну і, акрамя таго, проста пабыць разам з нашымі сябрамі, з нашымі аднадумцамі, пазаймацца ў чалавечых умовах, паіснаваць у нармальных умовах. Дзеля гэтага варта наладжваць такія сэсіі».
Сёлета 15 студзеня коласаўскі ліцэй адзначыў сваё 20-годзьдзе. За гэты час ён прайшоў шлях ад нядзельнай навучальнай установы пазакляснага тыпу да Нацыянальнага дзяржаўнага гуманітарнага ліцэю Міністэрства адукацыі. Але ў 2003-м намаганьнямі ўладаў калектыў апынуўся ў падпольлі, і зараз Беларускі гуманітарны ліцэй працуе ў неафіцыйным статусе.