У Менску адбыліся санкцыянаваныя ўладамі шэсьце і мітынг-рэквіем да дня ўшанаваньня памяці продкаў — Дзядоў.
У шэсьці ўзялі ўдзел некалькі сотняў чалавек.
Пасьля амаль трох з паловай гадзінаў руху па вуліцах Менску калёна спынілася ў Курапацкім лесе каля Крыжа Пакуты. Тут прасьпявалі “Магутны Божа”. Якраз 20 гадоў таму, 29 кастрычніка, ён быў усталяваны ў памяць аб расстраляных продках. Гэтую падзею згадаў у сваім пасланьні да ўдзельнікаў шэсьця лідэр КХП-БНФ Зянон Пазьняк, якое каля Крыжа Пакуты зачытаў сакратар КХП-БНФ Валеры Буйвал.
“Гэты сямімэтровы крыж прынесьлі на руках тысячы людзей праз увесь доўгі шматкілямэтровы шлях. Яго паставілі тут усе разам пад гукі рэквіема. Сьвятары чатырох хрысьціянскіх канфэсій асьвяцілі яго і блаславілі памяць пра нявінна забітых.
З 1937 па 23 чэрвеня 1941 года энкэвэдысцкія каты — сталінскія камуністы з дня ў дзень, з ночы ў ноч стралялі тут людзям у патыліцу і скідвалі ў глыбокія ямы. У гэтых ямах закапаны цьвет беларускай інтэлігенцыі, пісьменьнікі і паэты, артысты, вучоныя і дасьледчыкі, інжынэры і рабочыя, сяляне і беларускія настаўнікі. Кожную ноч па навакольлі і па ўсёй Беларусі езьдзіў чорны хапун і хапаў людзей. Масква спускала ў Беларусь сваім уладам і катам плян па арыштах і расстрэлах. Вынішчэньне людзей у Беларусі яны рабілі па графіку, штомесячна і штоквартальна. Масква прымала штодзённыя справаздачы аб забітых ахвярах. Толькі ў Курапатах савецкія акупанты забілі каля чвэрці мільёна людзей. Такіх Курапатаў шмат па ўсёй Беларусі”.
Паводле Зянона Пазьняка, з 1919 па 1953 гады сталіністы-русіфікатары забілі больш за 2 мільёны беларусаў.
“Гэта нельга забыць ніколі, пакуль будзе стаяць белы сьвет і будзе жыць Беларусь. Савецкая акупацыя Беларусі пэрыяду Леніна-Сталіна павінна быць прызнаная як рэжым генацыду і пацыфікацыі беларускага народа”.
Таксама выступіў у Курапацкім лесе намесьнік старшыні КХП-БНФ Сяргей Папкоў:
“Нас сюды паклікалі ў 20-ты раз гэтае месца і гэты сьвяты крыж. Мы прыйшлі сюды аддаць даніну памяці нашым продкам, якіх забілі злачынцы і каты. Мы прыйшлі сюды, бо нашы продкі паклікалі нас. Яны паклікалі нас 20 гадоў таму. І мы прыйшлі і ўспомнілі, хто мы ёсьць. І мы здабылі свабоду і незалежнасьць. Але нас зноў імкнуцца зрабіць ніякімі, нічым, несвабоднымі і не незалежнымі. Сёньня рэжым, які ва ўладзе, шануе катаў і злачынцаў. Наш прыход сюды ёсьць наша сіла, якая гаворыць: “Гэта ім ня ўдасца”. Мы будзем незалежнымі і будзем свабоднымі! Таму мы тут. Мы памятаем нашых продкаў, іх словы, іх покліч да свабоды і незалежнасьці. Жыве Беларусь!”.
У шэсьці па праспэкце Незалежнасьці і шэрагу вуліц узялі ўдзел, апроч сяброў КХП-БНФ і звычайных грамадзянаў, сябры розных арганізацый — Партыі БНФ, Руху “За свабоду”, Маладога фронту, Маладой Беларусі, Маладых дэмакратаў, Эўрапейскай Беларусі, БХД, руху беларускай салідарнасьці “Разам” й іншых. Сярод палітыкаў — Аляксандар Мілінкевіч, Лявон Баршчэўскі, Андрэй Саньнікаў, Павал Севярынец і іншыя. Маладыя ўдзельнікі шэсьця несьлі расьцяжку “Не — палітычнаму тэрору”. Намесьнік старшыні Партыі БНФ Ігар Лялькоў адзначыў:
“Якраз сёньня можна назіраць візуальнае яднаньне ўсіх нацыянальных незалежніцкіх сілаў. На гэтым шэсьці ўсе ідуць разам, няма разьбіўкі на розныя калёны. Над калёнай лунаюць і нацыянальныя бел-чырвона-белыя сьцягі і сьцягі большасьці незалежніцкіх арганізацыяў. Вось такая візуальная дэманстрацыя адзінасьці незалежніцкіх сілаў у гэтым годзе атрымалася”.
Падчас шэсьця моладзевыя актывісты раздавалі ўлёткі з заклікам адзначыць дзень салідарнасьці 16 лістапада на Кастрычніцкай плошчы. Ішоў збор ахвяраваньняў на новыя крыжы. Сёньня ўдзельнікі сьвяткаваньня прынесьлі і ўсталявалі каля 20 крыжоў у Курапацкім лесе. Сябра КХП-БНФ Алесь Чахольскі сказаў:
“Па нашай замове прывезьлі гэтыя крыжы. Вось гэтыя сябры нашай партыі зрабілі. Некаторыя крыжы самі прынесьлі людзі”.
Выканаўца абавязкаў старшыні КХП-БНФ Юрась Беленькі адзначыў, што сёлета на Дзяды прыйшло больш моладзі, чым летась. Дарэчы, напярэдадні шэсьця ўлады праз артыкул ў галоўнай дзяржаўнай газэце фактычна прызналі Курапаты. Камэнтуючы гэта спадар Беленькі адзначыў:
“Тут вельмі простая схема, пра якую пісалі яшчэ ў канцы 80-х гадоў. Тры этапы. Першы этап — спрабавалі замоўчаць Курапаты. Другі этап — гэта зганьбіць ці зьнішчыць. Трэці этап — падпарадкаваць, узначаліць. Вось яны спрабуюць. Яны заўялюць, маўляў, ня трэба шэсьцяў на Курапаты, ня трэба мітынгаў. І давайце, маўляў, ня ўзгадваць тых катаў, якія забівалі. Але ўзьнікае пытаньне: а чаму сёньня працуюць арганізацыі, якія вышукаваюць нацыскіх злачынцаў? А ў нас культывуецца палітычнай уладай Сталін, які такі ж злачынца, як і Гітлер. І ўлада мусіць для сябе вырашыць: ці яна палітычна адмяжоўваецца ад гэтай ідэалёгіі і становіцца на шлях цывілізацыйны, чалавечы, ці яна рана ці позна сама прыйдзе да лавы падсудных”.
Міліцыянты, якія суправаджалі шэсьце і мітынг, не чынілі перашкодаў для ўдзельнікаў сьвяткаваньня.
Пасьля амаль трох з паловай гадзінаў руху па вуліцах Менску калёна спынілася ў Курапацкім лесе каля Крыжа Пакуты. Тут прасьпявалі “Магутны Божа”. Якраз 20 гадоў таму, 29 кастрычніка, ён быў усталяваны ў памяць аб расстраляных продках. Гэтую падзею згадаў у сваім пасланьні да ўдзельнікаў шэсьця лідэр КХП-БНФ Зянон Пазьняк, якое каля Крыжа Пакуты зачытаў сакратар КХП-БНФ Валеры Буйвал.
“Гэты сямімэтровы крыж прынесьлі на руках тысячы людзей праз увесь доўгі шматкілямэтровы шлях. Яго паставілі тут усе разам пад гукі рэквіема. Сьвятары чатырох хрысьціянскіх канфэсій асьвяцілі яго і блаславілі памяць пра нявінна забітых.
З 1937 па 23 чэрвеня 1941 года энкэвэдысцкія каты — сталінскія камуністы з дня ў дзень, з ночы ў ноч стралялі тут людзям у патыліцу і скідвалі ў глыбокія ямы. У гэтых ямах закапаны цьвет беларускай інтэлігенцыі, пісьменьнікі і паэты, артысты, вучоныя і дасьледчыкі, інжынэры і рабочыя, сяляне і беларускія настаўнікі. Кожную ноч па навакольлі і па ўсёй Беларусі езьдзіў чорны хапун і хапаў людзей. Масква спускала ў Беларусь сваім уладам і катам плян па арыштах і расстрэлах. Вынішчэньне людзей у Беларусі яны рабілі па графіку, штомесячна і штоквартальна. Масква прымала штодзённыя справаздачы аб забітых ахвярах. Толькі ў Курапатах савецкія акупанты забілі каля чвэрці мільёна людзей. Такіх Курапатаў шмат па ўсёй Беларусі”.
Гэта нельга забыць ніколі, пакуль будзе стаяць белы сьвет і будзе жыць Беларусь.
“Гэта нельга забыць ніколі, пакуль будзе стаяць белы сьвет і будзе жыць Беларусь. Савецкая акупацыя Беларусі пэрыяду Леніна-Сталіна павінна быць прызнаная як рэжым генацыду і пацыфікацыі беларускага народа”.
Таксама выступіў у Курапацкім лесе намесьнік старшыні КХП-БНФ Сяргей Папкоў:
“Нас сюды паклікалі ў 20-ты раз гэтае месца і гэты сьвяты крыж. Мы прыйшлі сюды аддаць даніну памяці нашым продкам, якіх забілі злачынцы і каты. Мы прыйшлі сюды, бо нашы продкі паклікалі нас. Яны паклікалі нас 20 гадоў таму. І мы прыйшлі і ўспомнілі, хто мы ёсьць. І мы здабылі свабоду і незалежнасьць. Але нас зноў імкнуцца зрабіць ніякімі, нічым, несвабоднымі і не незалежнымі. Сёньня рэжым, які ва ўладзе, шануе катаў і злачынцаў. Наш прыход сюды ёсьць наша сіла, якая гаворыць: “Гэта ім ня ўдасца”. Мы будзем незалежнымі і будзем свабоднымі! Таму мы тут. Мы памятаем нашых продкаў, іх словы, іх покліч да свабоды і незалежнасьці. Жыве Беларусь!”.
У шэсьці па праспэкце Незалежнасьці і шэрагу вуліц узялі ўдзел, апроч сяброў КХП-БНФ і звычайных грамадзянаў, сябры розных арганізацый — Партыі БНФ, Руху “За свабоду”, Маладога фронту, Маладой Беларусі, Маладых дэмакратаў, Эўрапейскай Беларусі, БХД, руху беларускай салідарнасьці “Разам” й іншых. Сярод палітыкаў — Аляксандар Мілінкевіч, Лявон Баршчэўскі, Андрэй Саньнікаў, Павал Севярынец і іншыя. Маладыя ўдзельнікі шэсьця несьлі расьцяжку “Не — палітычнаму тэрору”. Намесьнік старшыні Партыі БНФ Ігар Лялькоў адзначыў:
Якраз сёньня можна назіраць візуальнае яднаньне ўсіх нацыянальных незалежніцкіх сілаў.
Падчас шэсьця моладзевыя актывісты раздавалі ўлёткі з заклікам адзначыць дзень салідарнасьці 16 лістапада на Кастрычніцкай плошчы. Ішоў збор ахвяраваньняў на новыя крыжы. Сёньня ўдзельнікі сьвяткаваньня прынесьлі і ўсталявалі каля 20 крыжоў у Курапацкім лесе. Сябра КХП-БНФ Алесь Чахольскі сказаў:
“Па нашай замове прывезьлі гэтыя крыжы. Вось гэтыя сябры нашай партыі зрабілі. Некаторыя крыжы самі прынесьлі людзі”.
Выканаўца абавязкаў старшыні КХП-БНФ Юрась Беленькі адзначыў, што сёлета на Дзяды прыйшло больш моладзі, чым летась. Дарэчы, напярэдадні шэсьця ўлады праз артыкул ў галоўнай дзяржаўнай газэце фактычна прызналі Курапаты. Камэнтуючы гэта спадар Беленькі адзначыў:
“Тут вельмі простая схема, пра якую пісалі яшчэ ў канцы 80-х гадоў. Тры этапы. Першы этап — спрабавалі замоўчаць Курапаты. Другі этап — гэта зганьбіць ці зьнішчыць. Трэці этап — падпарадкаваць, узначаліць. Вось яны спрабуюць. Яны заўялюць, маўляў, ня трэба шэсьцяў на Курапаты, ня трэба мітынгаў. І давайце, маўляў, ня ўзгадваць тых катаў, якія забівалі. Але ўзьнікае пытаньне: а чаму сёньня працуюць арганізацыі, якія вышукаваюць нацыскіх злачынцаў? А ў нас культывуецца палітычнай уладай Сталін, які такі ж злачынца, як і Гітлер. І ўлада мусіць для сябе вырашыць: ці яна палітычна адмяжоўваецца ад гэтай ідэалёгіі і становіцца на шлях цывілізацыйны, чалавечы, ці яна рана ці позна сама прыйдзе да лавы падсудных”.
Міліцыянты, якія суправаджалі шэсьце і мітынг, не чынілі перашкодаў для ўдзельнікаў сьвяткаваньня.