За Харлеем Месяца не відаць

Агляд беларускіх сайтаў
Звычайна пасьля выхадных офісны народ, які прыходзіць на працу і атрымлівае больш-менш неабмежаваны доступ да інтэрнэту, першае, што робіць, праверыўшы электронную пошту, — гэта лезе чытаць навіны. Лягічна і нам пайсьці за іхнім прыкладам. Таму сёньня мы будзем глядзець беларускія навінавыя сайты, нягледзячы на тое, што панядзелак — не найлепшы дзень для навінаў. Але, можа, яно і лепш, бо тым больш паказальная будзе карціна. Калі навінаў ня так шмат, адразу бачна, што вылучаецца ў якасьці прыярытэту.

“Хто как хаціт, тот так і гаварыт”


Першае, што кідаецца ў вочы, — гэта вельмі малая колькасьць навінавых сайтаў, якія падаюць інфармацыю па-беларуску. Цалкам падаюць навіны на роднай мове хіба галоўнае дзяржаўнае інфармацыйнае агенцтва БелТА ды “Наша Ніва”. Гэта калі не лічыць сайту Радыё Свабода. Астатнія крыніцы навінаў маюць “трасянкавы” набор у стылі вядомага лёзунгу колішняга старшыні Вярхоўнага Савету 12-га скліканьня Мікалая Дземянцея: “Хто как хаціт, тот так і гаварыт”. Гэтакі плюралізм па-беларуску. Рэгіянальныя і апазыцыйныя сайты я буду разглядаць у іншы дзень, таму ў гэты сьпіс яны не патрапілі, хаця карціна там амаль такая ж самая.

Што да выбару топавых навінаў, дык тут таксама плюралізм. БелТА галоўнай навіной зрабіла катаньне прэзыдэнта Лукашэнкі на амэрыканскім культавым байку Harley-Davidson. Пры гэтым БелТА падае гэта як зусім выпадковую зьяву: “Аляксандру Лукашэнку прапанавалі самому пракаціцца на матацыкле Harley-Davidson. Прэзыдэнт згадзіўся і некаторы час узначальваў на прадастаўленым матацыкле калёну байкераў, якая праехала па праспэкце Пераможцаў”.

Мне калісьці самому даводзілася езьдзіць на гэтым матацыкле, таму магу сказаць, што бяз звычкі гэткім цяжкім транспартам кіраваць дужа складана, ня кажучы ўжо пра тое, каб вазіць малое дзіця ды ўзначальваць амаль тысячу бывалых байкераў. Зразумела, што прэзыдэнт загадзя да гэтага рыхтаваўся. Я ўжо не кажу пра захады бясьпекі і сам матацыкл, на якім проста так наўрад ці суровыя бодыгарды дазволілі б катацца любому са сваіх кліентаў, ня кажучы ўжо пра першую асобу краіны.

Катаньне Лукашэнкі на заморскім байку сталася таксама галоўнай навіной і на сайце самога прэзыдэнта. Але толькі на расейскамоўнай старонцы. Для тых, хто чытае па-беларуску, першай навіной стаіць паведамленьне ад 15 ліпеня, дзе гутарка ідзе пра авіякатастрофу самалёта іранскай кампаніі Caspian Airlines. Катастрофа прывяла да шматлікіх чалавечых ахвяр, у сувязі з чым “кіраўнік дзяржавы Аляксандар Лукашэнка ад імя беларускага народа і сябе асабіста выказаў глыбокія спачуваньні Прэзыдэнту Армэніі Сержу Саргсяну, Прэзыдэнту Ісламскай Рэспублікі Іран Махмуду Ахмадзінежаду, родным і блізкім загінуўшых”. Ангельскамоўныя чытачы зь ліку фанатаў “Харлея” таксама ня здолелі парадавацца ўвазе прэзыдэнта хай і невялікай, але незалежнай краіны да руху байкераў. На ангельскамоўнай старонцы першая навіна ад 17 ліпеня прысьвечана нарадзе па бягучых пытаньнях сацыяльна-эканамічнага разьвіцьця краіны.

Тэма катаньня прэзыдэнта краіны на матацыкле сталася першапалоснай і на сайце газэты “Салiдарнасьць”, дзе ад новага захапленьня прэзыдэнта, якое, як піша аўтар, “на Х пачынаецца, на Й заканчваецца”, сюжэт пераходзіць да параўнаньня Лукашэнкі з Брэжневым і чутак пра тое, што прэзыдэнт Беларусі бярэ ўрокі беларускай мовы і, магчыма, неўзабаве пачне на ёй прамаўляць.

“Парадак мусіць быць ува ўсім”


V зьезд Згуртаваньня беларусаў свету “Бацькаўшчына” зрабілі галоўным матэрыялам сваіх сайтаў беларускамоўная “Наша Ніва” і навінавы партал “Тэлеграф”. Апошні дае досыць падрабязнае паведамленьне, грунтуючыся на інфармацыі БелаПАН і “Нашай Нівы”. Але пры гэтым “Наша Ніва” адзначае досыць цікавыя моманты, якія засталіся па-за ўвагай у чыста інфармацыйных паведамленьнях таго ж БелаПАН ці БелТА (якое таксама паведаміла пра гэтую падзею). Нашаніўскі аўтар досыць іранічна піша: “Першае, што пабачыў, падыходзіўшы на зьезд, была мілая размова Паўла Латушкі з айцом Аляксандрам Надсанам. Міністар жыва цікавіўся, як там справы ў беларускай дыяспары ў Вялікабрытаніі. Увогуле спадар Латушка быў вельмі адкрыты, не адмаўляўся паразмаўляць ні з кім. Ці гэта быў Уладзімір Арлоў, ці кіраўнік Магілёўскага абласнога БНФ Рыгор Костусеў”.

Не прамінулі нашаніўцы і паіранізаваць зь некаторых “рытуальных аспэктаў”: “Падобныя мерапрыемствы заўсёды пачынаюцца з гімнаў. Зьезд „Бацькаўшчыны“ ня стаў выключэньнем, але, што цікава, прагучаў не „Магутны Божа“ і не цяперашні дзяржаўны, а мэлёдыя з старадаўняга „Полацкага сшытку“. Такое вось кампраміснае рашэньне, у выніку якога ўсе засталіся задаволеныя”.

Адзначыў нашаніўскі аўтар і такі важны ў нашы неспакойныя дні момант, як захады бясьпекі: “Запомнілася таксама ахова памяшканьня. Праз рослых і дужых хлопцаў не праскочыў бы і камар. Зьвярнуў увагу, як без залішніх словаў гэтыя хлопцы завярнулі пісьменьніка Ўладзімера Арлова. “Тут выхад, а не ўваход. Заходзьце, дзе трэба”. Парадак павінен быць ува ўсім.

Сайт “Белорусские новости” “першапалосна” адзначыў 15 гадоў з дня інаўгурацыі першага прэзыдэнта Беларусі. Тады Аляксандар Лукашэнка прамовіў па-беларуску такія словы: “Заступаючы на пасаду Прэзыдэнта Рэспублікі Беларусь, урачыста прысягаю выконваць Канстытуцыю і законы Рэспублікі Беларусь, добрасумленна выконваць ускладзеныя на мяне высокія абавязкі”. Другім заўважным матэрыялам на сайце “Белорусские новости” стаяць разважаньні Аляксандра Зімоўскага з нагоды выхаду 18 ліпеня 1925 году кнігі Адольфа Гітлера “Mein Kampf”.

На “вялікі крок чалавецтва” зусім забыліся


Калі прыгадаць, як шмат пісалі пра няўдалы палёт у космас беларускага апарата БелКА, то вельмі дзіўна, што іншую сапраўды векапомную падзею, якая мае дачыненьне да ўсяго чалавецтва, неяк абмінулі ўвагай. Я маю на ўвазе першы палёт чалавека на Месяц. Падобна да таго, што гісторыя зноў паўтарылася, як і сорак гадоў таму, калі рэпартажы пра той неверагодны палёт паказвалі праз тэлебачаньне па ўсім сьвеце, і толькі ў Савецкім Саюзе ды Кітаі пра гэта маўчалі. Цяпер у нас пра гэта напісалі хіба ўсё тая ж “Наша Ніва” ды малавядомы сайт Resurs.by. На апошнім, дарэчы — па-беларуску, зьедліва адзначылі такую паралель з часамі СССР:
У РБ, як у самай савецкай з былых рэспублік СССР, як і чатыры дзясяткі гадоў назад, застаўся зусім незаўважаным 40-гадовы юбілей першага палёту чалавека на Месяц.
“У РБ, як у самай савецкай з былых рэспублік СССР, як і чатыры дзясяткі гадоў назад, застаўся зусім незаўважаным 40-гадовы юбілей першага палёту чалавека на Месяц. А тым часам, пры тым узроўні развіцьця тэхналёгій гэта падзея межавала з фантастыкай”.

Апроч вялікай колькасьці фатаздымкаў, на сайце Resurs.by даюцца спасылкі на сайты NASA, дзе публікуюцца адноўленыя відэаматэрыялы пра першыя крокі чалавека па Месяцы, а таксама на сайт амэрыканскай прэзыдэнцкай бібліятэкі-музэю імя Джона Кэнэдзі. За падзеямі 40-летняй даўнасьці можна назіраць у рэальным часе на створаным яе супрацоўнікамі адмысловым сайце. “Наведнік гэтага інтэрнэт-рэсурсу як бы апынаецца ў ролі саўдзельніка праграмы, маючы магчымасьць слухаць і паралельна чытаць усе перамовы экіпажа і Цэнтру кіраваньня палётамі. Пры гэтым клікам мышкі можна зьмяняць выгляд касьмічнага карабля ў прасторы, а таксама глядзець зьвязаныя з гэтай падзеяй відэа- і фотаматэрыялы. На экране таксама ёсьць таймэр, які паказвае, колькі часу засталося да пачатку розных стадый палёту”, — піша аўтар Resurs.by.

Дарэчы, сайт wechoosethemoon.org сапраўды варта наведаць. Віртуальнае занурэньне ў палёт 40-гадовай даўніны проста фантастычнае.