maryjka_
У дзень, калі Пушкін страляўся з Дантэсам, я забіла каханьне.
Дакладней сказаць – я “убіла любовь”. Бо гэтая мова і гэты стыль як найлепей пасуюць сытуацыі. Мы грэемся ў недарагой кавярні ў самым цэнтры гораду, у якім Пушкін страляўся з Дантэсам, з-пад столі – куды ні сядзь – у вушы ліецца гучная папса. Мы знаёмыя з К. больш за два гады, але гэта нашая першая сустрэча пасьля таго, як у верасьні 2008-га яна прыехала на вучобу ў Расію.
За час вучобы К. навучылася харчавацца ў забягалаўках pelmyeni і bliny, запальваць spichki газавую калёнку на здымнай кватэры і перабягаць дарогу на чырвонае сьвятло, а то і проста пасярод хуткаснай шашы, кідаючыся пад колы машынаў. Яна так і не навучылася пераносіць рускую зіму – у Піцер яе зьбіралі ўсёй вуліцай заходненямецкага мястэчка, дзе жывуць яе бацькі: 80-гадовая суседка, муж якой быў у савецкім палоне, зьвязала ваўняныя шкарпэткі, а маці падарыла шапку-вушанку і дзьве салявыя грэлкі – тут яна носіць іх у кішэнях, запіхвае ў рукавіцы.
Яна вельмі мала прасунулася ў рускай мове, так што няясна, ад моўнага бар’еру ці ад самага крышталёвага ідэалізму, які я калі-кольвек сустракала ў жывой істоце, яна так і не навучылася даваць сабе рады з kulturniy shok. Мне падабаецца дражніць яе, нагадваючы, што адна нямецкая дзяўчына, якую ў праваслаўі ахрысьцілі Кацярынай, гэтаксама аднойчы пачала спасьцігаць Rusland. Адольваючы холад і kulturniy shok з дапамогай bliny i pelmyeni.
Самыя частотныя яе словы ў нашай зь ёй цяперашняй ангельскай – why і unbelievable.
– Why тут паўсюль слухаюць няякасную музыку? Няўжо камусьці падабаецца гэтае disco? Unbelievable! – К. увесь час задае мне пытаньні, не падазраючы, наколькі яны вечныя і рытарычныя.
Каля Спаса-на-Крыві дарогу нам пераехаў бліскучы джып-лімузын. Сёньня пятніца.
– Why у Расіі ўсе езьдзяць жаніцца на лімузынах? – пытаецца яна.
Ну што тут адкажаш? Каб было што згадаць падчас разводу? Каб як ува ўсіх? Бо душа – руская, а птушка-тройка – несучасна? Я спрабую быць ляканічнай:
– Мода.
– Why? – удакладняе яна.
– Fuck! – думаю я; тычыцца гэта хутчэй лімузынаў.
Мы ўжо сядзім у недарагой кавярні, а думкі К. яшчэ недзе каля вясельнага картэжу. Як і варта было чакаць, у Расіі ў яе зьявілася сымпатыя.
– Марыя, just in case i’ll get married in Russia, – як выглядае звычайнае рускае вясельле?
– :))))!!!!!!!!
І я з прыемнасьцю пачынаю для К. лекцыю краіназнаўства, якая цягнецца два глінтвайны, тупа, крок за крокам апісваючы такі вядомы кожнай постсавецкай дзяўчыне працэс. Выходзіць больш бязьлітасна, чым мне хацелася б, бо гавару я па-ангельску і проста ня ведаю, як перакласьці нюансы кшталту “выкупу” ці “выкраданьня” нявесты.
– …перад тым, як вы паедзеце ў ЗАГС, жаніх мусіць цябе купіць.
– Купіць? Гэта як?
– Ну, няўжо твае родныя і сябры проста так аддадуць цябе? Ты – належыш іх кляну, – упіваюся я кантрастам паміж заходняй фэміністычнай і ўсходняй патрыярхальнай мадэлямі грамадзтва. Да таго ж, жаніх павінен давесьці тваім хатнім і ўсяму пад’езду, што ён сапраўды цябе кахае. Напрыклад, “прайсьці агонь, ваду і медныя трубы”, – гэта я згадваю свае “падрыхтоўчыя курсы” перад вясельлем сяброўкі. – Ваду можна наліць у тазікі.
– Усяму пад’езду?
– Ну, апускаючы рэаліі, тваім суседзям.
– Пры чым тут мае суседзі?
– Вы бярэце шлюб ня толькі перад Богам, але і перад людзьмі. Твае суседзі – яны ж людзі, праўда? Паменшаная мадэль соцыюма. Дарэчы, пра Бога. Запісвацца ў царкву варта паралельна з падачай заявы ў ЗАГС, за 3-4 месяцы.
–Why?
– Чарга. Вы ж хочаце ажаніцца напярэдадні выходных? У суботу – “другі дзень”, нядзеля – каб пабыць удваіх, а ў панядзелак вам на працу.
– Чакай, якая праца? Мусіць быць honey moon – вясельная вандроўка.
– Суседзі наўрад ці адсочаць, паехалі вы ў Туніс ці не. Так што на ханімуне можна зэканоміць. Але працягнем. Вы павянчаліся, зрабілі ўрачыстае кола па горадзе – і вось вы ў арэндаваным бацькамі рэстаране. Тут важна помніць адну рэч. Галоўныя дзейныя асобы на рускім вясельлі – зусім ня твой жаніх і ты.
– А хто?
– Тамада.
– Ta-ma-da, – старана завучвае К. новае рускае слова.
– Гэты чалавек будзе казаць вам, калі і што рабіць. Слухайцеся яго. Калі ён камандуе: “Горка!”, – цалуйцеся. Ён будзе вызначаць, хто гаворыць тост і хто “надзяляе”. Бацькі і госьці будуць даваць вам капэрты, у іх грошы. Гэта вам пад’ёмныя – на час ханімуну. У паўзах паміж прыёмамі ежы асыстэнт тамады будзе граць на сынтэзатары disco.
– Якое гідоцьце.
– Інакш нельга. Танчы – госьці хочуць любавацца табой у твой дзень.
– А колькі звычайна запрашаюць гасьцей?
– Каб было, “як у людзей”, – недзе 100. Але грошай у вашых бацькоў хопіць максымум на 50. Большасьць з гасьцей вы пабачыце ў першы і апошні раз у жыцьці – гэта сваякі. Вечарынку для сяброў зладзіце потым на сваёй здымнай кватэры, альбо калі яго бацькі паедуць на дачу. Жыць вы будзеце хутчэй за ўсё ў іх.
– Why???
– Чакай, яшчэ важны абычай. Недзе паміж бойкай п’яных госьцяў і вынасам караваю, твае сябры і родныя павінны ўзяць рэванш за выкуп і “пакрасьці” – kidnap you.
– Як гэта???
– Ну, звычайна нявесту проста незаўважна праводзяць на кухню рэстарана.
З 18 год К. ведае, як будзе выглядаць яе вясельная сукенка. Па яе твары бачна, як яна спрабуе ўявіць сябе ў гэтай сукенцы на кухні расійскага рэстарана. Зь яе вуснаў вырываецца стогн вусьцішы.
– Гэта абавязкова?
– Так.
– Why?
На ейныя “вай” я даўно ўжо не рэагую. Я працягваю – і пра “складанку” на пол першынца, і пра перакотваньне курынага яйка ў калашынах жаніха, і пра гульню-танец вакол крэслаў, і пра “другі дзень”, “мэта якога – даесьці ўсё, што не адужалі ў рэстарацыі; калі ежы не застолся, можна пасмажыць шашлыкі”. Невядома, наколькі ўсе гэтыя дробязі не спэцыфічна беларускія. Пра рускае вясельле я дакладна ведаю толькі, што ў Расіі жаніх пераносіць нявесту праз сем мастоў, а ў нас я такога ніколі ня бачыла.
Мая “лекцыя” аціхае. Твар К. робіцца задуменным. Пачынае гаварыць Д. –нямецкая студэнтка з пірсынгам на вуснах, якая далучылася да нас падчас “лекцыі”.
– Ды ладна, у нямецкім вясельлі шмат падобнага … напэўна. Я сама ніколі не была на вясельлях.
– Усё можа быць, – пагаджаецца К., – я ў свае 25 была ўсяго на адным. Мы насамрэч шмат чаго ня ведаем пра Нямеччыну. Пасьля прыезду ў Расію я патэлефанавала маме, і кажу: “Мама, гаспадыня маёй кватэры нейкая дзіўная. ЯНА КЛАДЗЕ КОСЬЦІ Ў СУП”. А мама адказвае, што яна таксама кладзе косьці ў суп, проста я ніколі не спускалася на кухню, калі яна гатуе. Але катаць жаніху яйка па калашынах? Мае сябры б ніколі так са мной не паступілі. Ніколі. Марыя!!! Што мне рабіць?
– Як варыянт, ладзіць вясельле ў Нямеччыне.
– Па-мойму, я перасаліла. Задуменная, К. выцягвае мабільнік і піша “нагадвалку”: “Nicht verlieben, bitte” – “Не закохвацца, калі ласка”. Немцы заўжды дадаюць “калі ласка” – тое, што ў Расіі ў абвестках мэтро і на вуліцах лёгка абыходзяцца бяз гэтага ветлівага дадатку, такасама культурна яе шакуе.
– Я абяцаю сабе ніколі больш нікога не кахаць. Мне варта думаць пра кар’еру і жыцьцёвы шлях. Менавіта па гэта я прыехала ў Расію. Я набуду бандаж і сьцягну ім сэрца. Я клянуся!
Вось так я забіла адно каханьне. Але калі б каханьне выраблялі ў ЗША, прадпрыемства месьцілася б у горадзе Фэнікс. Вечарам наступнага дня мы сустракаемся з К. на станцыі мэтро пасьля яе заняткаў. Яна не заўважае, што я падыйшла, бо захоплена цалуецца з высокім сымпатычным хлопцам.
– Привет, – махае мне хлопец. Яны разьвітваюцца, і мы зь ёй сыходзім.
– Сёньня ва ўнівэры на ўваходзе ў вэстыбюль выпалі з праёму дзьверы, – расказвае К. свае навіны, – і ведаеш, што яны зрабілі? Яны прыляпілі іх назад скотчам! Unbelievable!
– Ладна дзьверы, дзе твой бандаж? – кпліва пытаюся я.
– Ты маеш на ўвазе, што я кахаю яго, і гэта заўважна? Ну так, я, здаецца, моцна яго кахаю. Але я выпраўлюся! Яшчэ крыху сёньня – і ўсё. Заўтра ж я абвяжу сваё сэрца. Should I?
Ну што тут адкажаш?
У дзень, калі Пушкін страляўся з Дантэсам, я забіла каханьне.
Дакладней сказаць – я “убіла любовь”. Бо гэтая мова і гэты стыль як найлепей пасуюць сытуацыі. Мы грэемся ў недарагой кавярні ў самым цэнтры гораду, у якім Пушкін страляўся з Дантэсам, з-пад столі – куды ні сядзь – у вушы ліецца гучная папса. Мы знаёмыя з К. больш за два гады, але гэта нашая першая сустрэча пасьля таго, як у верасьні 2008-га яна прыехала на вучобу ў Расію.
Кароткая біяграфія: Аўтарка блогу “Радыё Марыйка”. Абсалютнае зло беларускага інтэрнэту. Спэцыяліст па навігацыі качачак для ваннай. Вясельны кансультант. |
Яна вельмі мала прасунулася ў рускай мове, так што няясна, ад моўнага бар’еру ці ад самага крышталёвага ідэалізму, які я калі-кольвек сустракала ў жывой істоце, яна так і не навучылася даваць сабе рады з kulturniy shok. Мне падабаецца дражніць яе, нагадваючы, што адна нямецкая дзяўчына, якую ў праваслаўі ахрысьцілі Кацярынай, гэтаксама аднойчы пачала спасьцігаць Rusland. Адольваючы холад і kulturniy shok з дапамогай bliny i pelmyeni.
| Навошта я пішу блог Складваю ў блог свае тэксты, каб не згубіліся; баўлю час; трымаю інфармацыйную і эмацыйную сувязь зь сябрамі, калегамі і чытачамі; самавыражаюся. |
– Why тут паўсюль слухаюць няякасную музыку? Няўжо камусьці падабаецца гэтае disco? Unbelievable! – К. увесь час задае мне пытаньні, не падазраючы, наколькі яны вечныя і рытарычныя.
Каля Спаса-на-Крыві дарогу нам пераехаў бліскучы джып-лімузын. Сёньня пятніца.
– Why у Расіі ўсе езьдзяць жаніцца на лімузынах? – пытаецца яна.
| Што я больш за ўсё люблю ў блогах Іх гнуткасьць. Блог – зручны фармат для чаго заўгодна. Ён ня ёсьць электроннай копіяй чалавека, як памылкова думаюць нэафіты благасфэры, але яго зьмест залежыць ад канкрэтнай асобы ці супольнасьці. |
– Мода.
– Why? – удакладняе яна.
– Fuck! – думаю я; тычыцца гэта хутчэй лімузынаў.
Мы ўжо сядзім у недарагой кавярні, а думкі К. яшчэ недзе каля вясельнага картэжу. Як і варта было чакаць, у Расіі ў яе зьявілася сымпатыя.
– Марыя, just in case i’ll get married in Russia, – як выглядае звычайнае рускае вясельле?
– :))))!!!!!!!!
| Што я больш за ўсё не люблю ў блогах Рэклямы. Апошнім часам яе, нажаль, больш, чым жывых людзей. |
– …перад тым, як вы паедзеце ў ЗАГС, жаніх мусіць цябе купіць.
– Купіць? Гэта як?
– Ну, няўжо твае родныя і сябры проста так аддадуць цябе? Ты – належыш іх кляну, – упіваюся я кантрастам паміж заходняй фэміністычнай і ўсходняй патрыярхальнай мадэлямі грамадзтва. Да таго ж, жаніх павінен давесьці тваім хатнім і ўсяму пад’езду, што ён сапраўды цябе кахае. Напрыклад, “прайсьці агонь, ваду і медныя трубы”, – гэта я згадваю свае “падрыхтоўчыя курсы” перад вясельлем сяброўкі. – Ваду можна наліць у тазікі.
– Усяму пад’езду?
– Ну, апускаючы рэаліі, тваім суседзям.
– Пры чым тут мае суседзі?
– Вы бярэце шлюб ня толькі перад Богам, але і перад людзьмі. Твае суседзі – яны ж людзі, праўда? Паменшаная мадэль соцыюма. Дарэчы, пра Бога. Запісвацца ў царкву варта паралельна з падачай заявы ў ЗАГС, за 3-4 месяцы.
–Why?
– Чарга. Вы ж хочаце ажаніцца напярэдадні выходных? У суботу – “другі дзень”, нядзеля – каб пабыць удваіх, а ў панядзелак вам на працу.
– Чакай, якая праца? Мусіць быць honey moon – вясельная вандроўка.
– Суседзі наўрад ці адсочаць, паехалі вы ў Туніс ці не. Так што на ханімуне можна зэканоміць. Але працягнем. Вы павянчаліся, зрабілі ўрачыстае кола па горадзе – і вось вы ў арэндаваным бацькамі рэстаране. Тут важна помніць адну рэч. Галоўныя дзейныя асобы на рускім вясельлі – зусім ня твой жаніх і ты.
– А хто?
– Тамада.
– Ta-ma-da, – старана завучвае К. новае рускае слова.
– Гэты чалавек будзе казаць вам, калі і што рабіць. Слухайцеся яго. Калі ён камандуе: “Горка!”, – цалуйцеся. Ён будзе вызначаць, хто гаворыць тост і хто “надзяляе”. Бацькі і госьці будуць даваць вам капэрты, у іх грошы. Гэта вам пад’ёмныя – на час ханімуну. У паўзах паміж прыёмамі ежы асыстэнт тамады будзе граць на сынтэзатары disco.
– Якое гідоцьце.
– Інакш нельга. Танчы – госьці хочуць любавацца табой у твой дзень.
– А колькі звычайна запрашаюць гасьцей?
– Каб было, “як у людзей”, – недзе 100. Але грошай у вашых бацькоў хопіць максымум на 50. Большасьць з гасьцей вы пабачыце ў першы і апошні раз у жыцьці – гэта сваякі. Вечарынку для сяброў зладзіце потым на сваёй здымнай кватэры, альбо калі яго бацькі паедуць на дачу. Жыць вы будзеце хутчэй за ўсё ў іх.
– Why???
– Чакай, яшчэ важны абычай. Недзе паміж бойкай п’яных госьцяў і вынасам караваю, твае сябры і родныя павінны ўзяць рэванш за выкуп і “пакрасьці” – kidnap you.
– Як гэта???
– Ну, звычайна нявесту проста незаўважна праводзяць на кухню рэстарана.
| Сем блогаў, якія я раю наведаць Я хачу парэкамэндаваць малавядомыя блогі, якія вядуцца па-беларуску маладымі цікавымі літаратарамі “бяз кніжак” ў спадзеве, што зычлівая чытацкая ўвага яшчэ больш заахвоціць аўтараў да творчасьці. (Чытаючы, зважайце найперш на цэтлікі – “вершы”, “пераклады” і г.д. Многія аўтары мяшаюць жыцьцё зь літаратурай – што для блогаў традыцыйна). 1.Празаік Антон Юркавец 2.Паэт і перакладчык Антон Францішак Брыль 3.Паэт і слэмэр Віталь Рыжкоў 4.Паэт Андрэй Адамовіч 5.Паэтка Алена Пятровіч 6.Паэт і перакладчык Сяржук Мядзьведзеў (аднаўляе свій блог пасьля службы ў войску) 7.Паэтка Алеся Башарымава |
– Гэта абавязкова?
– Так.
– Why?
На ейныя “вай” я даўно ўжо не рэагую. Я працягваю – і пра “складанку” на пол першынца, і пра перакотваньне курынага яйка ў калашынах жаніха, і пра гульню-танец вакол крэслаў, і пра “другі дзень”, “мэта якога – даесьці ўсё, што не адужалі ў рэстарацыі; калі ежы не застолся, можна пасмажыць шашлыкі”. Невядома, наколькі ўсе гэтыя дробязі не спэцыфічна беларускія. Пра рускае вясельле я дакладна ведаю толькі, што ў Расіі жаніх пераносіць нявесту праз сем мастоў, а ў нас я такога ніколі ня бачыла.
Мая “лекцыя” аціхае. Твар К. робіцца задуменным. Пачынае гаварыць Д. –нямецкая студэнтка з пірсынгам на вуснах, якая далучылася да нас падчас “лекцыі”.
– Ды ладна, у нямецкім вясельлі шмат падобнага … напэўна. Я сама ніколі не была на вясельлях.
– Усё можа быць, – пагаджаецца К., – я ў свае 25 была ўсяго на адным. Мы насамрэч шмат чаго ня ведаем пра Нямеччыну. Пасьля прыезду ў Расію я патэлефанавала маме, і кажу: “Мама, гаспадыня маёй кватэры нейкая дзіўная. ЯНА КЛАДЗЕ КОСЬЦІ Ў СУП”. А мама адказвае, што яна таксама кладзе косьці ў суп, проста я ніколі не спускалася на кухню, калі яна гатуе. Але катаць жаніху яйка па калашынах? Мае сябры б ніколі так са мной не паступілі. Ніколі. Марыя!!! Што мне рабіць?
– Як варыянт, ладзіць вясельле ў Нямеччыне.
– Па-мойму, я перасаліла. Задуменная, К. выцягвае мабільнік і піша “нагадвалку”: “Nicht verlieben, bitte” – “Не закохвацца, калі ласка”. Немцы заўжды дадаюць “калі ласка” – тое, што ў Расіі ў абвестках мэтро і на вуліцах лёгка абыходзяцца бяз гэтага ветлівага дадатку, такасама культурна яе шакуе.
– Я абяцаю сабе ніколі больш нікога не кахаць. Мне варта думаць пра кар’еру і жыцьцёвы шлях. Менавіта па гэта я прыехала ў Расію. Я набуду бандаж і сьцягну ім сэрца. Я клянуся!
Вось так я забіла адно каханьне. Але калі б каханьне выраблялі ў ЗША, прадпрыемства месьцілася б у горадзе Фэнікс. Вечарам наступнага дня мы сустракаемся з К. на станцыі мэтро пасьля яе заняткаў. Яна не заўважае, што я падыйшла, бо захоплена цалуецца з высокім сымпатычным хлопцам.
– Привет, – махае мне хлопец. Яны разьвітваюцца, і мы зь ёй сыходзім.
– Сёньня ва ўнівэры на ўваходзе ў вэстыбюль выпалі з праёму дзьверы, – расказвае К. свае навіны, – і ведаеш, што яны зрабілі? Яны прыляпілі іх назад скотчам! Unbelievable!
– Ладна дзьверы, дзе твой бандаж? – кпліва пытаюся я.
– Ты маеш на ўвазе, што я кахаю яго, і гэта заўважна? Ну так, я, здаецца, моцна яго кахаю. Але я выпраўлюся! Яшчэ крыху сёньня – і ўсё. Заўтра ж я абвяжу сваё сэрца. Should I?
Ну што тут адкажаш?