Школьная рэформа, якая адбываецца згодна з патрабаваньнем прэзыдэнцкага дэкрэту № 15, суправаджаецца значнымі праблемамі настаўніцкіх калектываў.
Паводле Міністэрства адукацыі, сёлета ў школах скарачаецца колькасьць настаўнікаў музыкі, гісторыі, экалёгіі.
Ірына Жук — карэнная жыхарка Берасьця. Скончыла тут сярэднюю школу № 18. Зноў вярнулася ў 2001 годзе, пасьля атрыманьня адукацыі ў Баранавіцкім дзяржаўным унівэрсытэце. Выкладала школьнікам ангельскую мову. Аднак нядаўна звольнілася. І вось чым тлумачыць прычыны:
“У мінулым годзе ў мяне было больш вучэбных гадзінаў, а сёлета — менш. І гэта пры горшых умовах працы і большых патрабаваньнях. Таксама настаўніца гісторыі звольнілася. А яшчэ — беларускай мовы.
Я сышла са школы, але асабліва не хвалююся. Мяркую, што нават у сваю школу магу ў любы момант вярнуцца, бо цяпер многія настаўнікі сыходзяць”.
Са словаў Ірыны Жук, абяцанае да канца году дваццаціпяціпрацэнтнае падвышэньне настаўніцкіх заробкаў сытуацыю не ўратуе.
Як у школах хаваюць беспрацоўе?
Але што робяць, да прыкладу на Гарадзеншчыне, каб усё ж затрымаць спэцыялістаў?
Чыноўніца Гарадзенскага абласнога ўпраўленьня адукацыі, якая папрасіла не агучваць яе прозьвішча на “Свабодзе”, прызнае: праблема з настаўнікамі музыкі сапраўды надзённая.
“На пачатку навучальнага году мы прааналізавалі сытуацыю. Рэальна скарачэньня ў нас не адбылося, толькі адзінае — адбылося зьмяншэньне нагрузкі. Але з улікам таго, што міністэрства адукацыі ўнесла зьмены ў штатны расклад і дазволіла ўвядзеньне стаўкі музычнага кіраўніка, з новага каляндарнага году ў тых школах, дзе настаўнік мае менш за 18 гадзінаў, будзе ўведзена стаўка музычнага кіраўніка.
Карэспандэнт: “Каб захаваць яму месца працы?”
“Так. Напрыклад, у сельскай школе толькі пяць ці шэсьць гадзінаў у настаўніка музыкі. Сёлета мы дагружалі іх працай гуртковай. А з новага году ў іх будзе 18 гадзінаў законных пэдагагічных”.
Гэтыя свае шэсьць гадзінаў музыкі настаўнік зможа весьці дадаткова, патлумачылі ва ўпраўленьні адукацыі і ўдакладнілі:
“У адукацыйных школах не было стаўкі музычнага кіраўніка, у нас быў настаўнік музыкі. Але цяпер зьявіцца стаўка менавіта музычнага кіраўніка — такая, якая існуе ў дашкольных установах”.
Ідэалягічныя прадметы замест мастацкіх і гуманітарных
Цяпер школы мусяць перакройваць ня толькі нагрузку на выкладчыкаў, але й звыклы пералік прадметаў.
Пэдагог з дваццацігадовым стажам Ірына Цурпанава кажа, што цяпер у школах менш гадзінаў даецца на вывучэньне беларускай літаратуры й мовы, а таксама на замежныя мовы, у тым ліку й на рускую. Менш увагі аддаецца гісторыі, музыцы й выяўленчаму мастацтву. Павялічыліся гадзіны на вывучэньне фізыкі ды матэматыкі. Часьцей сталі ў школах праводзіць клясныя гадзіны ды інфармацыйныя заняткі.
У школе цяпер шасьцігадзінны навучальны дзень:
“Яны пад маркай разгрузкі прыбралі ўсе прадметы, якія фармуюць інтэлект і духоўнасьць”, — зазначае Ірына Цурпанава. — “Пакуль што трымаюцца за факультатыўныя заняткі. А многія сышлі проста ў розныя сфэры дзейнасьці. Нават не зьвязаныя з пэдагогікай”.
“Некультурны настаўнік абы чаму вучыць”
Чым пагражае Беларусі скасаваньне такіх прадметаў, як гісторыя, мастацтва, культура, або скарачэньне гадзін на іх? Меркаваньне доктара мастацтвазнаўства прафэсара Яўгена Сахуты.
“Ну, чым для нас гэта можа абярнуцца? Добра ж вядома, што тое грамадзтва, якое эканоміць на культуры, ня здольнае забясьпечыць нармальнае жыцьцё.
Наша народная культура — гэта унікум у Эўропе, мы ж гэтым можам ганарыцца. Але калі мы ня будзем укладаць гэта ў вушы нашым людзям, то рана ці позна ўсё прыйдзе да нуля. І тады чым мы будзем ганарыцца? Трактарамі, якія быццам ні чым ня горшыя за іншыя ў сьвеце? Вядомая ж рэч: некультурны будаўнік абы як будуе. Некультурны селянін залівае нітратамі зямлю, гноіць палову ўраджаю. Некультурны настаўнік абы як вучыць...”
Ірына Жук — карэнная жыхарка Берасьця. Скончыла тут сярэднюю школу № 18. Зноў вярнулася ў 2001 годзе, пасьля атрыманьня адукацыі ў Баранавіцкім дзяржаўным унівэрсытэце. Выкладала школьнікам ангельскую мову. Аднак нядаўна звольнілася. І вось чым тлумачыць прычыны:
Я сышла са школы, але асабліва не хвалююся
Я сышла са школы, але асабліва не хвалююся. Мяркую, што нават у сваю школу магу ў любы момант вярнуцца, бо цяпер многія настаўнікі сыходзяць”.
Са словаў Ірыны Жук, абяцанае да канца году дваццаціпяціпрацэнтнае падвышэньне настаўніцкіх заробкаў сытуацыю не ўратуе.
Як у школах хаваюць беспрацоўе?
Але што робяць, да прыкладу на Гарадзеншчыне, каб усё ж затрымаць спэцыялістаў?
Чыноўніца Гарадзенскага абласнога ўпраўленьня адукацыі, якая папрасіла не агучваць яе прозьвішча на “Свабодзе”, прызнае: праблема з настаўнікамі музыкі сапраўды надзённая.
“На пачатку навучальнага году мы прааналізавалі сытуацыю. Рэальна скарачэньня ў нас не адбылося, толькі адзінае — адбылося зьмяншэньне нагрузкі. Але з улікам таго, што міністэрства адукацыі ўнесла зьмены ў штатны расклад і дазволіла ўвядзеньне стаўкі музычнага кіраўніка, з новага каляндарнага году ў тых школах, дзе настаўнік мае менш за 18 гадзінаў, будзе ўведзена стаўка музычнага кіраўніка.
Карэспандэнт: “Каб захаваць яму месца працы?”
“Так. Напрыклад, у сельскай школе толькі пяць ці шэсьць гадзінаў у настаўніка музыкі. Сёлета мы дагружалі іх працай гуртковай. А з новага году ў іх будзе 18 гадзінаў законных пэдагагічных”.
Гэтыя свае шэсьць гадзінаў музыкі настаўнік зможа весьці дадаткова, патлумачылі ва ўпраўленьні адукацыі і ўдакладнілі:
“У адукацыйных школах не было стаўкі музычнага кіраўніка, у нас быў настаўнік музыкі. Але цяпер зьявіцца стаўка менавіта музычнага кіраўніка — такая, якая існуе ў дашкольных установах”.
Ідэалягічныя прадметы замест мастацкіх і гуманітарных
Цяпер школы мусяць перакройваць ня толькі нагрузку на выкладчыкаў, але й звыклы пералік прадметаў.
Пэдагог з дваццацігадовым стажам Ірына Цурпанава кажа, што цяпер у школах менш гадзінаў даецца на вывучэньне беларускай літаратуры й мовы, а таксама на замежныя мовы, у тым ліку й на рускую. Менш увагі аддаецца гісторыі, музыцы й выяўленчаму мастацтву. Павялічыліся гадзіны на вывучэньне фізыкі ды матэматыкі. Часьцей сталі ў школах праводзіць клясныя гадзіны ды інфармацыйныя заняткі.
У школе цяпер шасьцігадзінны навучальны дзень:
“Яны пад маркай разгрузкі прыбралі ўсе прадметы, якія фармуюць інтэлект і духоўнасьць”, — зазначае Ірына Цурпанава. — “Пакуль што трымаюцца за факультатыўныя заняткі. А многія сышлі проста ў розныя сфэры дзейнасьці. Нават не зьвязаныя з пэдагогікай”.
“Некультурны настаўнік абы чаму вучыць”
Чым пагражае Беларусі скасаваньне такіх прадметаў, як гісторыя, мастацтва, культура, або скарачэньне гадзін на іх? Меркаваньне доктара мастацтвазнаўства прафэсара Яўгена Сахуты.
Наша народная культура — гэта унікум у Эўропе, мы ж гэтым можам ганарыцца
Наша народная культура — гэта унікум у Эўропе, мы ж гэтым можам ганарыцца. Але калі мы ня будзем укладаць гэта ў вушы нашым людзям, то рана ці позна ўсё прыйдзе да нуля. І тады чым мы будзем ганарыцца? Трактарамі, якія быццам ні чым ня горшыя за іншыя ў сьвеце? Вядомая ж рэч: некультурны будаўнік абы як будуе. Некультурны селянін залівае нітратамі зямлю, гноіць палову ўраджаю. Некультурны настаўнік абы як вучыць...”