Гомель: асуджаныя актывісты выходзяць на волю

На волю выходзяць асуджаныя да адміністрацыйных арыштаў удзельнікі гістарычнай экскурсіі па месцах, зьвязаных зь дзяячкай БНР Палутай Бадуновай.

Пасьля сямі сутак адпушчаныя на волю гісторык Сьвятаслаў Шапавалаў і навучэнка мастацкага каледжу Марыя Тульжанкова.
Нам “прышылі” шэсьце, дэманстрацыю, пікет

Сябра Аб’яднанай грамадзянскай партыі Аляксандар Процка правёў за кратамі дзесяць сутак:

“Нас асудзілі з палітычных матываў. Нам “прышылі” шэсьце, дэманстрацыю, пікет. Як казаў абвінаваўца, сваім выглядам мы зьвярталі на сябе ўвагу грамадзкасьці. Гэта й ёсьць палітычны заказ, бо мы нічога не парушалі”.

Гісторык Сьвятаслаў Шапавалаў усе сямёра сутак трымаў за кратамі галадоўку. Ён распавядае пра ўмовы ўтрыманьня актывістаў за кратамі:

“У мяне было адчуваньне, што я трапіў у карцэр. Я іх адразу спытаў: “Гэта што — карцэр?” Кажуць: “Не, ты яго яшчэ ня бачыў”. Я пярэчу: “Бачыў — на экскурсіі ў Петрапаўлаўскай крэпасьці ў Расеі. Дакладна такі ж карцэр, як пры цары-бацюхну — брудна, абадраныя сьцены, халадзіна. Пасадзілі ў халодную!” Спаць практычна немагчыма з-за холаду й мулкасьці. Я пытаўся: няўжо ў 21 стагодзьдзі нельга нармальныя камэры зрабіць? Пазбаўленьне волі — пакараньне само па сабе, а невыносныя ўмовы — гэта зьдзек з чалавека. Прабачце, адкрытая “параша” стаіць высока, як на пастамэнце. Мая 11-я камэра не праветрывалася зусім, не адчыняліся вокны. Зроблена так, што толькі па вакне й можна меркаваць, што зараз — дзень ці ноч. Пастаянна гарыць сьвятло. Яно накіравана на дзьверы такім чынам, што чытаць практычна немагчыма — зацямняеш кнігу”.
У мяне было адчуваньне, што я трапіў у карцэр

Спадар Шапавалаў кажа, што ў яго адабралі іконкі й ружанец, каб маліцца. Не давалі рэгулярна кіпеню. А паколькі ён галадаў, то адміністрацыя забараніла яму карыстацца й усталяваным у ізалятары тэлефонам.

На просьбу Сьвятаслава яму перадалі ў ізалятар успаміны Ларысы Геніюш, і ён, наколькі было магчыма, чытаў.

Уладзімір Няпомняшчых з Аляксандрам Процкам чыталі ў камэры па чарзе аповесьць Васіля Быкава “Афганец”.

Жорсткія пакараньні “сядзельцы” ізалятара на вуліцы імя загіблага міліцыянта Барысенкі зьвязваюць з жаданьнем уладаў прынізіць і пакараць іх. Пра гэта, як распавядае Сьвятаслаў Шапавалаў, ім нагадвалі нават супрацоўнікі ізалятара:

“Наглядчыкі ізалятара — яны разумеюць, што адбываецца ў Беларусі. Адзін мне казаў: вас жмуць таму, што ён хоча — хто хоча, не ўдакладняў, бо гэта й так зразумела, — каб вы сталі на калені, як жабракі. Але вы людзі свабодныя, таму вас і ламаюць”.
Вас жмуць таму, што ён хоча, каб вы сталі на калені, як жабракі


Дык ці варта было ісьці на такі зьдзек і прыніжэньні? Пра гэта гутарым з удзельніцай экскурсіі спадарыняй Ларысай:

“Розгалас быў пэўны, бо потым да мяне падыходзілі людзі і пыталіся, што гэта была за акцыя й чаму прысьвечаная. Бачылі яе! Можа, крыху іншы фармат трэба было зрабіць гэтай экскурсіі. Улада баіцца любой ініцыятывы зьнізу і вельмі жорстка гэта карае. І ня толькі палітычныя акцыі цяпер пад забаронай, але й любыя культурніцкія”.

Сёньня ўвечары на волю з ізалятара павінен выйсьці ўрач-псыхіятар Сяргей Трыфанаў. Да 8 траўня за кратамі будзе знаходзіцца былы капітан міліцыі Ўладзімер Няпомняшчых, пакараны Навабеліцкім судом за ўдзел у гістарычнай экскурсіі арыштам на 15 сутак.